توکن NFT و همه‌چیز درباره آن

توکن چیست؟

با افزایش روزافزون دارایی‌های دیجیتالی و خرید و فروش آ‌ن‌ها توسط بسیاری از افراد، آشنایی با دانش و اصطلاحات این حوزه لازم و ضروری به‌نظر می‌رسد. یکی از این اصطلاحات پرکاربرد، توکن است. توکن، نوعی دارایی دیجیتال است که قابلیت ذخیره ارزش و انتقال به دیگران را دارد. توکن قبل از استفاده در مبادلات دیجیتالی، در کامپیوترها به‌عنوان یک مجوز رمزنگاری استفاده می‌شد.

توکن ها بر بستر تکنولوژی بلاک‌چین ایجاد می‌شوند و ارزش هر توکن براساس اینکه چه کاربردی دارد و تا چه اندازه در برطرف کردن نیاز افراد موثر است، تعیین می‌شود. بلاک‌چین، جایگزین دیتابیس‌های متمرکز است و  داده‌ها را در قالب فرم‌های رمزنگاری شده ذخیره می‌کند، در نتیجه هک کردن آن، کار بسیار دشواری خواهد بود.

در فضای رمزارزها، توکن به دسته‌ای از ارزهای دیجیتالی گفته می‌شود که بلاک‌چین مستقل و مخصوص به خود ندارند و از بلاک‌چین‌های پلتفرمی مثل اتریوم Ethereum، بایننس Binance و کاردانو Cardano استفاده می‌کنند که در این صورت دیگر نیاز به طراحی شبکه بلاک‌چین نیست.

تفاوت توکن قابل معاوضه FT و غیر قابل معاوضه NFT

توکن قابل تعویض معمولا به دارایی‌هایی گفته می‌شود که ارزش یکسانی دارند و بدون از بین رفتن ارزش آن، قابل تبدیل به یکدیگرند. براساس تعریف واژه‌نامه لاروس، fungible یعنی چیزهایی که مصرف شده و با اقلام مشابه از نظر کمیت و کیفیت می‌توانند جایگزین شوند. مانند ارز دیجیتالی بیت‌کوین که مثال خوبی برای این مدل است.

تعریف ساده از توکن NFT

در واقع توکن NFT را می‌توان یک قرارداد هوشمند دانست که توسط پلتفرم‌های اوپن سورس که همه می‌توانند در سایت‌های مختلف مثل گیت‌هاب به آن دسترسی پیدا کنند، تنظیم می‌شود و برای ایمن‌سازی بیشتر آن به‌صورت دیجیتالی استفاده می‌شود.

برای درک بهتر اصطلاح NFT می‌توانید یک تابلوی نقاشی رنگ روغن و یا یک عکس فتوشاپ شده را تصور کنید. در هر دو مورد می‌توانید آن‌ها را به قالب NFT تبدیل کنید و به همان شکل اصلی و اولیه برای مدت طولانی ذخیره و به نام خودتان ثبت کنید. این کار هم باعث جلوگیری از نابودی و آسیب تدریجی اثرتان می‌شود و هم اثر شما را از خطر کپی کردن توسط دیگران در امان نگه می‌دارد.

تاریخچه توکن NFT

داستان پیدایش NFT برمی‌گردد به سال 2012، زمانی که برای اولین بار مقاله‌ای منتشر شد و در آن به مفهوم توکن NFT اشاره شد. نویسنده تلاش داشت این مفهوم را به‌صورت ذخیره و ثبت دارایی‌های واقعی در فضای بلاک‌چین به همه معرفی کند. در این نوع از قرارداد، دیگر نیاز به نوشتن سند و ثبت آن وجود نداشت و همه اطلاعات در بلاک‌چین ذخیره می‌شد. برای خرید و فروش این دارایی‌ها هم با توافق دو طرف، اطلاعات مالکیت به دیگری منتقل می‌شود.

در طی سال‌های 2014 تا 2016 بررسی‌ها درباره پلتفرم‌های خرید و فروش توکن NFT بر روی بلاک‌چین بیت‌کوین افزایش یافت و به‌تدریج تعداد مخالفان این ایده بیشتر شد و زمینه را برای انتقال محل ذخیره NFT‌ها به اتریوم فراهم کرد.

در سال 2014، اولین نسخه پلتفرم اتریوم با نام Frontier معرفی و یک سال بعد راه‌اندازی شد. بلاک‌چین اتریوم با داشتن قراردادهای هوشمند، خرید و فروش و ساخت توکن NFT را برای همه امکان‌پذیر کرد. پس از آن همه مردم به‌راحتی می‌توانستند که توکن NFT خود را طراحی و به فروش برسانند. بلاک‌چین‌های مختلفی بعد از اتریوم روی کار آمدند؛ اما اتریوم همچنان محبوب‌ترین نوع بلاک‌چین در بین کاربران است.

تفاوت رمزارز و NFT

تفاوت در این است که هرکسی می‌تواند رمزارزها را استخراج و به فروش برساند اما NFها فقط ادعای مالکیت منحصربه‌فرد به متعلقات می‌دهند و می‌توان آن‌ها را کپی‌پیست کرد و به اشتراک گذاشت مثل فیلم، تصاویر JPEG، گیف‌ها، مقالات ISI، بلیت‌های کنسرت‌.

مزایای استفاده از توکن به‌جای ساخت شبکه‌های بلاک‌چین

شبکه‌های بلاک‌چین‌ قدیمی به دلیل سختی استفاده از آن‌ها، کندی و پرهزینه‌بودن تراکنش‌ها در آن، به‌مرور جای خود را به توکن‌های جدید با امکانات بهتر دادند. در ادامه به برخی از این مزایا که باعث افزایش استفاده از توکن‌ها شده اشاره کردیم.

کاهش هزینه‌ها با توکن

استفاده از توکن به دلیل کم‌هزینه بودن، در ابتدای کار شرکت‌ها می‌تواند کمک زیادی به آن‌ها در صرفه‌جویی هزینه‌ها و ذخیره سرمایه بکند. استفاده از توکن، نیازمند آشنایی مختصر با دانش برنامه‌نویسی و قرارداد‌های هوشمند است.

امنیت بالا

هرچه تعداد کاربران یک بلاک‌چین بیشتر باشد، امنیت آن هم بیشتر است. باتوجه به این مطلب اکثر شرکت‌ها حتی شرکت‌های بزرگ مثل ارز دیجیتال لینک، برای اینکه از امنیت شبکه خودشان مطمئن باشند سعی می‌کنند از بستر ارزهای دیجیتال امن و بزرگ مثل اتریوم استفاده کنند.

انعطاف‌پذیری

توکن‌ها قابلیت استفاده در پلتفرم‌ها و دامنه‌های مختلف دارند و به‌راحتی قابل استفاده در گوشی‌های تلفن همراه هستند. همچنین قابلیت به‌روزرسانی نسخه‌های مختلف توکن‌ هم برای کاربران وجود دارد.

راحتی ساخت

در استفاده از بلاک‌چین علاوه بر امکانات زیاد، شما نیازمند یک تیم قوی در برنامه‌نویسی هم هستید ولی در ساخت توکن تنها آشنایی با قراردادهای هوشمند بلاک‌چین‌های پلتفرمی کافی است.

چرا مردم حاضرند برای NFTها هزینه بالا بپردازند؟

در واقع توکن NFT مجوزی دیجیتالی است که منحصر به‌فرد و اصل بودن کالا را ثابت می‌کند و خریدار اطمینان حاصل می‌کند که کالایی که برای آن هزینه پرداخت کرده توسط دیگران قابل استفاده نیست. این مجوز به کالا و اثر هنری ارزش معنوی می‌دهد و ارزش آن را دوچندان می‌کند.

مردم NFTها را با اهداف مختلف می‌خرند. گاهی به‌عنوان یک سرمایه‌گذاری مالی و گاهی هم مانند یک خرید احساسی به آن نگاه می‌کنند، درست شبیه جمع‌آوری سکه‌های قدیمی و کلکسیون‌های مختلف از اشیای کمیاب که صاحب آن باعلاقه آن را جمع‌آوری کرده و علاقه‌مندان حاضرند با قیمت بالا آن را خریداری کنند.

مزایا و ویژگی‌ های توکن NFT

• دارای اصالت هستند؛ به‌خصوص با وجود ثبت اطلاعات در فضای بلاک‌چین که احتمال جعل و تقلب را به صفر می‌رساند.
• کمیاب بودن NFTها از ویژگی‌های مهم آن‌ها است. هرچند سازندگان قادرند تعداد زیادی از NFTها را تولید و عرضه کنند، اما بیشتر ترجیح می‌دهند با تولید کم، ویژگی منحصربه‌فرد بودن آن‌ها را حفظ کنند.

• منحصر‌ به‌فرد بودن توکن NFT در واقع به معنی ثبت اطلاعات آن صرفا برای یک نفر است. این اطلاعات غیرقابل تغییر هستند و به نوعی گواهی اصالت محصول هم به‌حساب می‌آیند.
• برخلاف رمزارزها، NFTها قابلیت بخش‌پذیری ندارند و کوچکترین بخش آن‌ها یک توکن یکپارچه است.

چطور توکن NFT خود را بسازید؟

شاید شما هم به فکر طراحی و ساخت توکن NFT خاص خود افتاده باشید؛ اما باید این را در نظر داشته باشید که مهم‌ترین نکته برای شروع ساخت NFT، داشتن ایده و طرح خاص و منحصربه‌فرد است تا بتوانید مخاطبانتان را تحت تاثیر قرار دهید. در مرحله بعد که مراحل ساخت، ارائه و فروش NFT است، نیاز به آشنایی با پلتفرم‌های شناخته شده برای این کار، کیف پول دیجیتالی و فضای مجازی مناسب برای عرضه و فروش NFT خواهید داشت.

در حالت کلی برای ساخت NFT، می‌توانید از برنامه‌نویسی با قرارداد هوشمند (smart contract) یا از پلتفرم‌هایی که برای ساخت توکن NFT طراحی شده‌اند، استفاده کنید. استفاده از پلتفرم‌ها به دلیل راحتی کار بیشتر از روش اول مورد استقبال قرار گرفته‌است. در این پلتفرم‌ها روند کار مانند ثبت‌نام در سایت‌های معمولی است و شما با گذراندن مراحلی مانند انتخاب بلاک‌چین و نصب کیف پول، وارد کردن اطلاعات اثر NFT و در پایان فروش آن، به‌راحتی می‌توانید توکن NFT خودتان را طراحی و به‌فروش برسانید.

چگونگی خرید NFTها

برای خرید NFTها معمولا از پلتفرم‌های مختلف استفاده می‌شود؛ هر پلتفرم روش خرید متفاوتی نسبت به دیگری دارد. اما چیزی که در همه آن‌ها ثابت است، داشتن کیف پول ارز دیجیتال است که باید با رمزارزهای مورد قبول همان پلتفرم از طریق صرافی ارز دیجیتال شارژ شود. قبل از خرید توکن NFT مورد نظرتان حتما باید در آن حراجی ثبت نام و بعد کیف پولتان را شارژ کنید. در زیر به 5 پلتفرم یا بازار رایج که می‌توانید از آنها NFT تهیه کنید اشاره می‌کنیم.

• Zora (زورا)
• Nifty gateway ( نیفتی گیت وی)
• Super rare (سوپر ریر)
• Rarible (ریربل)
• Open sea (اوپن سی)

 در این بازار‌ها معمولا اثرها به مزایده گذاشته می‌شوند و افراد پیشنهادهایشان را ارائه می‌دهند و این آثار به بالاترین قیمت پیشنهادی فروخته می شود.

کاربردهای NFT در حوزه‌های مختلف

مزایای زیاد توکن‌ها مثل منحصربه‌فرد و کمیاب بودن، باعث علاقه بسیاری از کاربران به استفاده گسترده از آن‌ها در زمینه‌های مختلف شده است. در اینجا به 3 مورد از این کاربردهای مهم اشاره کردیم.

املاک

یکی از کاربردهای مهم توکن NFT، در حوزه معاملات املاک و خودرو است. با رواج یافتن استفاده از NFTها در جامعه می‌توان از آن‌ها به جای سند منزل و خودرو استفاده کرد. در این صورت، سند مالکیت به‌صورت یک قرارداد هوشمند به نام شما به‌صورت توکن NFT در بلاک‌چین ذخیره می‌شود و دیگر نیازی به پرداخت کمیسیون هم نخواهید داشت.

با استفاده از فناوری بلاک‌چین، شما قادر خواهید بود تمام اطلاعات مربوط به دارایی دیجیتالی را به‌دست بیاورید. در حال حاضر NFTها برای دارایی‌های دیجیتالی مورد استفاده قرار می‌گیرند؛ اما در آینده حتما برای اثبات مالکیت دارایی‌های فیزیکی هم مورد استفاده قرار خواهند گرفت.

gaming

صنعت gaming و اقتصاد مربوط به آن، از گذشته تا به‌حال همیشه با پیشرفت تکنولوژی هم‌سو بوده‌ و آثار ورود فناوری‌های جدید به آن قابل توجه بوده‌ است. NFTها هم از این قاعده مستثنی نیستند و بیشترین تمرکز را روی صنعت گیمینگ و تحول آن قرار دادند.

همان‌طور که می‌دانید اکثر بازیکنان در جریان بازی معمولا هزینه‌هایی را برای خرید دارایی‌های درون بازی صرف می‌کنند، قبل از وجود NFT، بازیکنان هیچ سندی برای اثبات حق مالکیت خود روی این اشیای خریداری کرده نداشتند و در نتیجه امکان فروش آن را هم نداشتند، اما حالا به کمک این فناوری و توکنیزه کردن اشیای درون بازی، این روند تغییر کرده است. از نمونه‌های ورود توکن NFT به بازی می‌توان به گالا گیمز Gala Games اشاره کرد.

دنیای هنر و کلکسیون‌های لوکس

استفاده از توکن NFT در صنعت هنر و وسایل کلکسیونی، در جلوگیری از سرقت ادبی و هنری نقش زیادی دارد و به هنرمندان در حفظ حقوق مادی و معنوی اثر خود کمک بسیار زیادی می‌کند. همچنین ویژگی‌های اصیل و کمیاب اثر هنری در قالب NFT، در مقایسه با نمونه مشابه واقعی آن حفظ می‌شود.

مسلما خیر. ما هر روزه با تعداد زیادی از آثار جعلی در دنیا روبرو هستیم ولی همه ما به‌خوبی می‌دانیم که هیچ‌وقت یک اثر اصل با نسخه تقلبی آن از لحاظ کیفیت و ارزش یکسان نیست و کسانی که از آثار هنری کپی‌برداری می‌کنند در نهایت تحت پیگرد قانونی قرار می‌گیرند. این حقیقت برای آثار هنری در قالب NFT هم صادق است.

NFT و دنیای متاورس

دنیای متاورس در واقع همان دنیای واقعی ما در قالب فضای مجازی سه‌بعدی است. تجربه‌ای جدید از زندگی در دنیای مجازی که به کمک ابزارهای خاصی مانند هدست و عینک‌های خاص واقعیت مجازی و واقعیت افزوده قابل تجربه برای عموم است. این علم با پیشرفت تکنولوژی و ورود هوش مصنوعی به زندگی ما، روزبه‌روز در حال گسترش است.

آینده توکن NFT و پیش‌بینی‌های ممکن

ان اف تی، انقلابی نوین در دنیای کریپتو Crypto بود که مالکیت دارایی‌ها و آثار دیجیتالی را به امری ممکن و قانونی بدل کرد. با همه‌گیرتر شدن اینترنت نسل 3، مطمئنا استفاده از توکن NFT هم بیشتر خواهد شد، چرا که آینده رسانه، پرداخت و تعاملات غیر متمرکز در گرو آن است و نسل بعدی پلتفرم‌های متکی بر این صنعت، از پایه به شکلی بنا شده است که افراد بتوانند مالکیت اموال خود را داشته باشند و آن‌ها را مدیریت کنند.

ان اف تی در ابتدا به عنوان راهی برای اثبات مالکیت آثار هنری دیجیتال ساخته شد، اما پتانسیل آن به قدری بالا بود که خیلی سریع به جایگاه برحق خود رسید . اکنون توسعه‌دهندگان در حال طراحی ساختارهایی هستند که اجازه می‌دهند دارندگان توکن NFT در متاورس مالک دارایی خود باشند، بتوانند به انجام معاملات مشغول شوند و همچنین از ان اف تی خود به‌عنوان یک هویت دیجیتالی استفاده کنند. با توجه به تمام این نکات مثبت و کاربردهای احتمالی آینده، به نظر می‌رسد آینده حوزه کریپتو و همچنین اینترنت نسل 3 بسیار با توکن NFT گره خورده باشد.