رایانش ابری، تجربه متفاوت از ذخیره داده‌ها

رایانش ابری جایگزین مناسب برای روش‌های سنتی

قبل از ظهور فناوری ابری، شرکت‌ها و سازمان‌ها مجبور به تهیه سرورها و تجهیزات برای ذخیره داده‌های خود بودند، خریداری این تجهیزات هزینه‌ زیادی در پی داشت و نگهداری از آن‌ها و دسترسی به آن‌ها کار سخت و زمان‌بری بود و احتمال از دست دادن داده‌ها به علت امنیت پایین این سرورها بسیار بالا بود.

برخلاف شرکت‌های بزرگ که قادر به تهیه و نگهداری این تجهیزات بودند، شرکت‌های کوچک توانایی تهیه آن را نداشتند و اغلب بصورت مشترک با شرکت‌های دیگر استفاده می‌کردند. در این روش، اغلب اطلاعات در فایل‌هایی بر روی هارددیسک اختصاصی یا به‌صورت محلی ذخیره می‌شد و برای ذخیره اطلاعات بیشتر مجبور به خرید هارد‌ دیسک‌های بیشتری بودند.

اما با پیدایش سرویس رایانش ابری، دیگر نیازی به خرید تجهیزات گران قیمت نیست و شما می‌توانید فایل‌ها و برنامه‌های خود را بر روی سرورهای راه دور ذخیره کرده و در هر زمان و از هر کجای جهان فقط با اتصال به اینترنت به آن دسترسی پیدا کنید.

دیگر نگران از دست دادن داده‌های خود نباشید؛ تهیه نسخه پشتیبان از داده‌ها، امنیت بالای آن، مقرون‌ به‌صرفه بودن، کارایی و سرعت بالا هم از مزایای این روش است که باعث محبوبیت و گسترش روزافزون آن در بین کسب‌و‌کارها شده است. به‌خصوص برای پردازش عملکردهایی مثل حسابداری، مدیریت ارتباط با مشتری و کنترل موجودی می‌تواند کارایی داشته‌باشد.

تاریخچه رایانش ابری

در دهه 1950، ایده‌ای مشابه منطق رایانش ابری ولی با کمی تفاوت اتفاق افتاد. همان طور که در رایانش ابری از به اشتراک گذاری یک فضای ابری برای ذخیره داده‌ها میان چندین کاربر صحبت می‌کنیم، در آن زمان هم به دلیل بالا بودن قیمت و بزرگ بودن اندازه کامپیوترها امکان تهیه آن‌ها برای هر کاربر به‌طور مستقل وجود نداشت و چند کاربر مجبور به استفاده مشترک از یک کامپیوتر مرکزی بودند.

دو شرکت آمازون و گوگل که برای بسیاری از افراد شناخته شده‌اند نقش بسیار مهمی در توسعه رایانش ابری داشتند و در سال 2006 اولین مجموعه‌هایی بودند که امکان دسترسی همگانی افراد را به خدمات در بستر رایانش ابری فراهم کردند.

انواع مدل‌های رایانش ابری

بعد از مطالعه تاریخچه رایانش ابری، حال نوبت آن است که با انواع آن آشنا شویم:

مدل سرویس رایانش ابری (Service Model)

IaaS سرویسی برای معماران شبکه

PaaS سرویسی برای توسعه دهنده‌ها

SaaS سرویسی برای کاربران نهایی

مدل استقرار رایانش ابری (Deployment Model)

خدمات رایانش ابری از نوع مدل استقرار شامل سرویس‌های زیر می‌باشد:

ابر عمومی (Public Cloud)

در این مدل زیرساخت‌ها و منابع محاسباتی در اختیار یک شرکت است و برنامه‌های مشتریان مختلف در سرورها و سیستم‌های ذخیره‌ساز و شبکه ابری باهم قرار دارند. همان‌طور که از اسمش هم پیداست شیوه دسترسی در این مدل به شکل عمومی است، یعنی مشتریان مختلف می‌توانند از طریق اینترنت از خدماتی که می‌خواهند استفاده کنند و به میزان استفاده‌شان هزینه بپردازند.

سرویس‌هایی که شرکت‌های آمازون وگوگل و مایکروسافت Azure ارائه می‌دهند از نوع ابر عمومی است. این سرویس‌ها اغلب رایگان یا با هزینه کم است اما مواردی مثل هک یا پاک شدن داده‌ها برعهده فرد است.

ابر خصوصی (Private Cloud)

بیشتر برای سازمان‌های بزرگ کاربرد دارد که تمایل دارند زیرساخت اختصاصی و جداگانه داشته‌باشند. مدیریت آن به‌طور کامل برعهده سازمان خواهد بود و بدون اشتراک با دیگر شرکت‌ها می‌توانند از تمام مزایای رایانش ابری استفاده کنند. بیشتر شرکت‌هایی که اطلاعات محرمانه زیادی دارند و به امنیت اهمیت می‌دهند از این مدل استفاده می‌کنند هرچند این امنیت بالا نیازمند صرف هزینه است. وب‌سرویس آمازون و VMware جزو شرکت‌هایی هستند که از ابر خصوصی استفاده می‌کنند.

ابر ترکیبی (Hybrid Cloud)

ترکیبی از ابر عمومی و ابر خصوصی است. برای آن‌که بهتر متوجه شوید یک فروشگاه بزرگ اینترنتی را تصور کنید که هم اطلاعات حساس دارد مثل اطلاعات مربوط به مشتریان که باید در بخش خصوصی ذخیره شود و هم اطلاعاتی دارد که می‌خواهد در دسترس عموم قرار دهد، بهترین گزینه استفاده از مدل ابر ترکیبی است. مایکروسافت Azure و AWS از ارائه دهنده‌های ابر ترکیبی هستند. از طرفی این مدل به کاربر انعطاف‌پذیری بیشتری می‌دهد و به بهینه سازی زیرساخت و امنیت او هم کمک می‌کند.

مدل چند ابری چیست؟

مدل چند ابری زمانی اتفاق می‌افتد که یک سازمان از رایانش ابری متعدد چند شرکت ارائه دهنده استفاده کند تا بتواند ویژگی‌ها و عملکردهای آن‌ها را با هم ترکیب کرده و از بهترین‌های هر ارائه‌دهنده استفاده کند. به طور مثال شرکت Salesforce آمریکا اخیرا با همه ابرهای عمومی شریک شده تا با استفاده از بهترین ویژگی‌های آن‌ها بتواند به کسب‌و‌کارهای سراسر جهان در جهت توسعه ایمن کمک کند.

مزایای روش رایانش ابری

در ادامه به برخی از ویژگی‌های رایانش ابری می‌پردازیم:

صرفه جویی در هزینه‌ها

تهیه تجهیزات برای ذخیره داده‌ها، نگهداری از تجهیزات و تعمیر آن‌ها، حفظ امنیت داده‌ها، تهیه نرم‌افزارها و لایسنس‌های موردنیاز باعث تحمیل هزینه‌های بالا به سازمان‌ها می‌شود. اما با روی آوردن به سرویس‌های ابری این هزینه‌ها حدود 40 درصد کاهش پیدا می‌کند. در ضمن با استفاده از رایانش ابری، هر سازمان به میزان نیاز خود از منابع استفاده می‌کند و باعث صرفه‌جویی در مخارج می‌شود.

امنیت بالا

جالب است بدانید ذخیره‌سازی اطلاعات در فضای ابری برای بیش از 90 درصد کسب‌و‌کارها باعث افزایش امنیت داده‌های‌شان شده است. همچنین در سرویس‌های ابری امکان ذخیره اطلاعات به طور همزمان در چندین نقطه وجود دارد که باعث افزایش بیش از پیش امنیت داده‌ها می‌شود.

به‌روزرسانی خودکار

به‌روزرسانی نرم‌افزارها همیشه همراه با صرف هزینه و اختصاص زمان بوده است اما اگر این به‌روزرسانی به‌صورت خودکار و بدون هزینه مانند سرویس‌های ابری باشد، می‌تواند به یکی از مزیت‌های خوب محصول تبدیل شود که هر کاربری را جذب خودش می‌کند.

افزایش سرعت

نصب و راه‌اندازی سرویس‌های ابری در کوتاه‌ترین زمان انجام می‌شود و بخاطر انعطاف‌پذیری بالایی که دارد در صورت ایجاد تغییرات در کسب‌و‌کار و تقاضا، به سرعت سرویس‌ها کاهش یا افزایش می‌یابند.

به‌اشتراک‌گذاری داده‌ها

یکی از نکات جالب استفاده از سرویس رایانش ابری آن است که کارکنان شرکت‌های مختلف از کشورهای کل دنیا می‌توانند با هم در ارتباط باشند، اطلاعات مختلف را رد و بدل کنند به طور هم‌زمان به یک برنامه دسترسی داشته باشند.

امکان پشتیبانی یا back up  گیری

یکی از دغدغه‌های مهم و همیشگی شرکت‌ها از دست دادن داده‌ها به دلایل مختلف است، اما فضای ابری به دلیل داشتن امکان پشتیبانی و بازیابی اطلاعات به یکی از مطمئن‌ترین روش‌ها برای ذخیره داده‌ها تبدیل شده است.

معایب استفاده از رایانش ابری

علارغم مزایای زیادی که استفاده از روش رایانش ابری برای کاربران به ارمغان آورده‌است، برخی چالش‌ها در مسیر، ذهن کاربران را به خودش مشغول کرده است. در ادامه به دو مورد از این چالش‌ها اشاره می‌کنیم:

• مشتریان برای استفاده از سرویس‌های رایانش ابری باید همیشه به اینترنت با سرعت بالا متصل باشند و اگر اینترنت قطع شود یا سرعت آن کاهش یابد دسترسی به داده‌ها هم قطع خواهد شد.
• حفظ امنیت داده‌ها یکی دیگر از دغدغه‌های کاربران سرویس‌های ابری است به‌خصوص اگر این داده‌ها اطلاعات مالی حساس بانک‌ها و یا سوابق پزشکی باشد. هرچند ارائه کننده‌های خدمات ابری همواره تلاش کرده‌اند بهترین استانداردهای امنیتی را اجرا کنند، اما وقتی این داده‌ها در سرویس‌های خارجی ذخیره می‌شوند و همه می‌توانند به‌راحتی به آن دسترسی داشته باشند، فرصت مناسب برای هکرها فراهم می‌شود تا با سوء‌استفاده از ضعف‌های سیستم به اطلاعات آن‌ها دست پیدا کنند.

کاربردهای رایانش ابری در حوزه‌های مختلف

 با پیشرفت تکنولوژی و اهمیت ذخیره داده‌ها، اکثر کسب‌وکارها در حوزه‌های مختلف از خدمات و سرویس‌های رایانش ابری استفاده می‌کنند. مانند:

پزشکی

حوزه بهداشت و درمان یکی از مهم‌ترین بخش‌های هر جامعه‌ای است، چون با سلامت افراد آن جامعه در ارتباط است و هر پیشرفتی در این حوزه می‌تواند به بهبود سلامت آن جامعه کمک زیادی بکند. رایانش ابری یکی از فناوری‌هایی است که توانسته کمک زیادی به فعالان این حوزه بکند.
در بخش درمان می‌توان از این تکنولوژی برای ثبت و سازمان‌دهی اطلاعات بیماران، کاهش هزینه‌های درمان برای هر بیمار، دسترسی راحت و سریع به اطلاعات بیماران و تجزیه و تحلیل اطلاعات آن‌ها استفاده کرد.

آموزش

ادغام سرویس‌های یارانش ابری با سیستم آموزشی هر کشور می‌تواند مزیت‌های زیادی برای دانش آموزان و معلمان داشته باشد. با این سرویس‌ها سرعت دسترسی به برنامه‌های کاربردی آموزشی افزایش می‌یابد، امکان به اشتراک گذاری اطلاعات بین مدارس مختلف و فرصت هم‌فکری با یکدیگر فراهم می‌شود. تلفیق تکنولوژی با مطالب آموزشی باعث جذابیت یادگیری و شکوفایی استعدادهای دانش‌آموزان می‌شود.

کسب‌و‌کار

در فضای رقابتی که بین کسب‌و‌کارها در کل دنیا وجود دارد، همه تلاش می‌کنند با کم کردن هزینه‌ها و جذب مشتریان بیشتر، سود بیشتری به‌دست بیاورند. استفاده از رایانش ابری بسیاری از هزینه‌های اضافی را حذف می‌کند، سرعت تجزیه و تحلیل داده‌ها را بالا می‌برد، امکان کار از راه دور را فراهم می‌کند و اعضای تیم‌های هر مجموعه می‌توانند بصورت یکپارچه باهم کار بکنند.

آینده قطعا ابری خواهد بود!

با توجه به مزایای بسیار زیادی که استفاده از سرویس‌های یارانش ابری در همه ابعاد زندگی بشر دارد، پیش‌بینی استفاده روزافزون آن در زندگی روزمره و کسب‌و‌کارها چندان هم دور از ذهن نخواهد بود. به طوری که تصور زندگی بدون یارانش ابری بسیار سخت خواهد بود.

همان‌طور که Gartner (یک مرکز تحقیقات تکنولوژی) می‌گوید، این‌روزها عدم استفاده از سرویس‌های یارانش ابری، درست مثل استفاده نکردن از اینترنت است! عجیب و غیرقابل‌توجیه!