ماجرای شکل‌گیری زبان‌های برنامه نویسی چیست؟
ماجرای برنامه نویسی و زبان های برنامه نویسی از آنجا شروع شد که انسان تصمیم گرفت از "ماشین" برای بهتر و سریع‌تر انجام دادن کارهایش استفاده کند و مجبور شد که زبان آن را یاد بگیرد.
علاقه به سرعت بخشیدن به امور و تسهیل آن‌ها، لزوم یادگیری زبان ماشین‌ها و کامپیوتر را به انسان اثبات کرد و زبان های برنامه نویسی بیشتری در جهان شکل گرفت و یادگیری آن‌ها رونق پیدا کرد. بد نیست کمی به گذشته برنامه نویسی و زبان های برنامه نویسی نگاهی بیاندازیم.
تاریخچه زبان های برنامه نویسی را بخوانید!
اولین بار در سال ۱۸۴۳ یعنی بیش از ۲۰۰ سال قبل، Ada Lovelace اولین الگوریتم را برای ماشین‌های محاسباتی نوشت و جریان برنامه نویسی را به راه انداخت؛ فقط روی یک کاغذ؛ چون آن موقع اصلا کامپیوتر وجود نداشت که او بتواند این برنامه را روی آن پیاده‌سازی کند! اما خب همین حرکت اولین قدم بزرگ برای شکل‌گیری زبان های برنامه نویسی بود.
در سال ۱۹۴۴ یعنی صد سال بعد از Lovelace،Konrad ،Zeus اولین زبان واقعی برنامه نویسی به‌نام (پلن کالکولوس) را اختراع کرد. این زبان می‌توانست بارها برای انجام کارهای روتین مورداستفاده قرار بگیرد اما این زبان هم نتوانست در دسترس متخصصان کامپیوتر قرار بگیرد تا اینکه در سال ۱۹۵۶ یک تیم در شرکت IBM اولین زبان تجاری را در دسترس متخصصان قرار داد.
چند زبان برنامه نویسی در دنیا وجود دارد؟
تعداد زبان های برنامه نویسی از ابتدا، مدام در حال افزایش بوده است البته همه آن‌ها نتوانستند و نمی‌توانند عمر طولانی داشته باشند. می‌توان گفت دنیای برنامه نویسی، بسیاری از زبان‌ها را به خود دیده است که پس از مدتی از بین رفته و منسوخ شده‌اند چون با خواسته برنامه‌نویسان فاصله داشته‌اند.
در حال حاضر حدود ۶۰۰ زبان برنامه نویسی در دنیا وجود دارد و هر روز تعداد این زبان‌ها به تناسب کارکردی که برنامه‌نویسان از آن‌ها انتظار دارند در حال تغییر است. زبانی قدرت حضور مداوم و تجربه عمر طولانی‌تر در دنیای برنامه نویسی را دارد که از نظر کاربرد، آینده شغلی، کتابخانه‌ها، سهولت یادگیری و سهولت پشتیبانی، جایگاه قابل قبولی از نظر برنامه‌نویسان داشته باشد.
در کل زبان های برنامه نویسی که در حال استفاده هستند به چهار دسته تقسیم می‌شوند:
۱- زبان‌های برنامه‌نویسی ویندوزی (دسکتاپی):
این زبان ها فقط برای ایجاد برنامه‌های تحت وب کاربرد دارند. برنامه‌هایی که با زبان های این دسته نوشته می‌شوند فقط در سیستم عامل ویندوز قابل اجرا هستند. در این دسته چند زبان بسیار کاربردی و پرطرفدار وجود دارد که عبارتند از:
• سی (C) • سی پلاس پلاس (C++) • سی شارپ (C#) • جاوا (Java) • پایتون (Python) • دلفی (Delphi) • فاکس پرو (Fox Pro) • ویژوال بیسیک (Visual Basic) • پرل (Perl) • روبی (Ruby) • گو یا گولنگ (Golang/ Go)
۲- زبان‌های برنامه‌نویسی تحت وب:
این زبان‌ها برای نوشتن برنامه‌های قابل اجرا در محیط وب به کار می‌روند. زبان‌های این دسته خود به دو دسته تقسیم می‌شوند: زبان‌های سمت کاربر- زبان‌های سمت سرور
زبان های برنامه نویسی که در قسمت فرانت اند به کار می‌روند همان زبان‌های سمت کاربر هستند که عبارتند از:
• HTML • CSS • جاوا اسکریپت (Javascript) • جی کوئری (jQuery)
زبان های برنامه نویسی که در قسمت بک اند به کار می‌روند همان زبان‌های سمت سرور هستند که عبارتند از:
• ASP.NET • PHP • Ruby • Java • Python • Golang
۳- زبان های برنامه نویسی برای اپلیکیشن موبایل:
زبان هایی که برای طراحی اپلیکیشن برای موبایل به کار می‌روند عبارتند از:
• سی شارپ • پایتون • جاوا • سویفت • روبی • جاوا اسکریپت • پرل • Objective-C
۴- زبان های برنامه نویسی چند منظوره:
بعضی زبان‌ها هم هستند که بین چند دسته بالا مشترک هستند یعنی برای هر سه منظوری که در بالا اشاره شد قابل استفاده هستند و با یادگیری آن‌ها می‌توانید پلتفرم‌های متفاوتی طراحی کنید و در واقع با یک تیر چند نشان بزنید. این زبان‌ها عبارتند از:
• سی • سی پلاس پلاس • سی شارپ • پایتون • روبی • جاوا • گو • اسکالا (Scala)
کسانی که در حوزه برنامه نویسی فعالیت می‌کنند حتما در انتخاب زبان های برنامه نویسی با چالش مواجه می‌شوند. اگر شما هم در این حوزه دستی دارید، حتما منظورمان از چالش را خوب متوجه می‌شوید.
اینکه کدام زبان می‌تواند در پروژه‌هایتان بهتر یاری‌تان کند، درآمد و آینده شغلی بهتری دارد و دیگر عوامل می‌تواند در انتخاب شما تاثیرگذار باشد. برای داشتن انتخاب درست باید از علاقه خود به حوزه‌های مختلف برنامه‌نویسی به نتیجه قطعی برسید تا انتخاب منطقی‌تری داشته باشید.
جدیدترین زبان های برنامه نویسی و ویژگی‌های آن‌ها
در این قسمت جدیدترین و پرطرفدارترین زبان‌های برنامه‌نویسی را همراه با کاربردها و ویژگی‌هایشان آورده‌ایم تا در برطرف کردن این چالش معمول در دنیای برنامه‌نویسی و مسیر انتخاب زبان موردنظر شما، سهمی داشته باشیم:
۱- Elixir:
زبان برنامه نویسی Elixir یک زبان برنامه نویسی کاربردی، همزمان و عمومی است که بر روی ماشین مجازی Erlang اجرا می‌شود . Elixir از Erlang تولید می‌شود و از همان انتزاع برای ساخت برنامه‌های توزیع شده و تحمل‌پذیر استفاده می‌کند. Elixir همچنین یک ابزار تولیدی و یک طراحی گسترده را فراهم می‌کند.
کاربرد زبان Elixir:
زبان برنامه‌نویسی Elixir یک زبان پویا و کاربردی است که برای ساخت برنامه‌های قابل برنامه‌ریزی و قابل نگهداری طراحی شده است. این زبان طوری طراحی شده تا توسعه‌دهندگان به‌طور طبیعی زبان را به حوزه‌های خاصی گسترش دهند تا بتوانند میزان بهره‌وری خود را افزایش دهند. این زبان دارای یک ویژگی به نام Mix است، Mix یک ابزار ساخت است که به شما اجازه می‌دهد به‌راحتی پروژه‌ها، مدیریت وظایف و تست‌ها را اجرا کنید.
۲- Dart:
دلیل اصلی به وجود آمدن زبان دارت، انجام کارهایی بود که با جاوا اسکریپت، انجام دادن آن‌ها بسیار دشوار بود. زبان دارت جدیدتر است و برای کسانی که خارج از گوگل قرار دارند تازگی دارد اما هنوز به آن پختگی و جاافتادگی جاوا اسکریپت نرسیده است. هنوز آینده مشخصی در انتظار این زبان نیست و به نظر می‌رسد که قرار نیست با آمدن دارت، جاوا اسکریپت از بین برود.
هر چند جاوا اسکریپت در بازار محبوب‌تر است اما دارت توسط برندی به نام گوگل پشتیبانی می‌شود و گوگل هنوز تصمیمی برای کنار گذاشتن این زبان برنامه‌نویسی ندارد. ارائه سیستم عامل جدید فیوشا توسط گوگل نیز می‌تواند گواهی بر آینده‌دار بودن زبان دارت و فریمورک فلاتر باشد.
کاربرد زبان Dart:
نقطه عطف دارت زمانی بود که گوگل یک از یک فریمورک توسعه اپلیکیشن موبایل به‌نام Flutter رونمایی کرد. با کمک فلاتر می‌توانید برای Android و iOS اپلیکیشن بسازید و پشتیبانی یک شرکت قدرتمند یعنی گوگل را داشته باشید. کاربرد دیگر زبان دارت در طراحی صفحات وب است.
۳- پایتون؛ معروف به مار محبوب دنیای برنامه‌نویسی
زبان چندمنظوره‌‌ی «چند سکویی» (Multi Platform)، «چند پارادایمی» (Multi Paradigm) و با پشتیبانی از «انواع پویا» (Dynamic Types) که سطح بالاست یعنی به زبان انسان بسیار نزدیک است و این به سادگی زبان منجر شده است و به همین دلیل آن را به زبان مناسبی برای شروع برنامه‌نویسی و کدنویسی تبدیل کرده است و بسیاری از برنامه‌نویس‌ها کارشان را با این زبان شروع می‌کنند.
کاربرد زبان پایتون:
زبان برنامه‌نویسی پایتون می‌تواند در موارد مختلف دارای کاربرد باشد مثل: کاربرد به‌عنوان زبان اول برای مبتدی‌های دنیای برنامه‌نویسی، توسعه مهارت برنامه‌نویسان باتجربه، تشکیل تیم و انجام پروژه‌های کلان، ساخت نمونه اولیه، پیشبرد پروژه‌های گوناگون، ساخت و توسعه نرم‌افزارهای مختلف، طراحی سیستم عامل، برنامه‌های کاربردی کنسول.
دیگر کاربردها عبارتند از: خودکارسازی، برنامه‌های صوتی و تصویری، پردازش تصویر و طراحی گرافیک، رابط کاربری گرافیکی دسکتاپ، توسعه بازی‌های کامپیوتری، توسعه وب، محایبات علمی و عددی، علم داده و بصریسازی داده‌ها، هوش مصنوعی و یادگیری ماشین، اینترنت اشیا، اندروید و برنامه‌نویسی موبایل، حوزه مالی و فناوری مالی، فارکس، پزشکی و سایر زمینه‌ها.
۴- Julia:
جولیا یک زبان برنامه نویسی پویا با سطح بالا و با کارایی بالا برای محاسبات عددی است. این زبان یک کامپایلر پیشرفته، اجرای همزمان موازی، دقت عددی و یک کتابخانه تابع گسترده ریاضی را فراهم می‌کند. زبان برنامه نویسی جولیا یک کتابخانه پایه (که عمدتا در جولیا نوشته شده است) و همچنین کتابخانه‌های متن باز زبان سی و فورترن را برای جبر خطی، تولید عدد تصادفی، پردازش سیگنال و پردازش رشته با هم ترکیب می‌کند.
علاوه‌بر این، جامعه توسعه‌دهنده زبان برنامه‌نویسی جولیا با تعدادی بسته خارجی از طریق مدیریت بسته‌های جولیا به‌سرعت در حال گسترش کتابخانه‌های این زبان هستند. مهم‌تر از همه رایگان و متن باز بودن آن با این همه ویژگی است.
کاربرد زبان جولیا:
ارائه توانایی برای تعریف رفتار تابع در بین بسیاری از ترکیبات با انواع استدلال، سیستم پویا الگو برای اسناد، بهینه‌سازی و ارسال، کارایی خوب، نزدیکی به زبان های کامپایل شدنی نظیر C، بدون نیاز به کدنویسی اختصاصی برای کارا بودن، مدیریت بسته درون-ساخت و آسان کردن کار.
دیگر کاربردهای این زبان، امکانات Meta-Programming به معنای طراحی اپلیکیشن بهتر، سریع‌تر و با حجم کد کمتر، فراخوانی توابع C به طور مستقیم، فراخوانی توابع پایتون با استفاده از بسته PyCall، قابلیت قدرتمند خط فرمان مانند برای مدیریت پروسس های دیگر، طراحی شده برای موازی‌سازی و محاسبات توزیع شده و سایر خدمات.
۵- Pony:
زبانی متن باز (Open Source) و شیءگرا که از امنیت بالایی برخوردار است. این برنامه را به اصطلاحActor Model نیز می‌نامند. یک مدل مفهومی که برای محاسبات کامپیوتری استفاده می‌شود. برای چنین سیستم‌هایی قوانینی نیز تعریف می‌شود تا بتوان Component های مختلف را بر اساس آن چیزی که می‌خواهید به یک دیگر تعامل درست دهید.
کاربرد زبان Pony:
زبانی است که می‌تواند از به وجود آمدن خطاها جلوگیری کند. یکی از موارد جالب این برنامه نویسی این است که مقدار null برای این زبان تعریف نشده است پس هیچ وقت برنامه مقدار null را برنمی٬گرداند. زمانی که این برنامه ها را اجرا می کنید، آن ها منجر به exception غیر قابل کنترل نخواهند بود، و به راحتی اگر خطایی صورت گیر رفع می شود.
اگر می‌خواهید برای رقابت به دیتا ها دسترسی پیدا کنید، می توان از دو یا چند Thread (به اصطلاح) برای انجام یک فرآیند برای یک واحد همزمان به آن درخواست دسترسی به یک بخش یکسان داشته باشید و در این حالت باید حداقل یکی از ریکوئست هایی که مرتبط می باشد با پروسه به اصطلاح Write در حافظه باید باشد.
پس با این وجود می توان فهمید که زبان برنامه نویسی پونی رقابتی برای دسترسی به دیتاهای بین ماژول های متفاوت برنامه وجود نخواهد داشت. یکی از حقایقی که این زبان برنامه نویسی با آن مواجه است این است که وقوع Deadlock (بن بست) به در این زبان به حداقل رسیده است.این زبان یک زبان سطح بالا کامپایل است و از هیچ کدام از مفسرها یا ماشین های مجازی برای اجرای خود استفاده نمی کند. برنامه نویسی با زبان پونی همانند سازگاری با زبان برنامه نویسی C می باشد و با یک دیگر سازگار هستند.
۶- جاوا؛ فنجان قهوه‌ای که طعم کد دارد
زبانی قدرتمند با ساختاری استاندارد که به چند منظور مختلف در برنامه‌نویسی به کار می‌رود و یکی از زبان‌های چندمنظوره به حساب می‌آید. از ویژگی‌های این زبان می‌توان به یادگیری آسان، قابل حمل بودن و همچنین مقاومت آن اشاره کرد که همین ویژگی‌ها باعث شده است که این زبان در آمارهای انجمن برنامه‌نویسی به رتبه اول در محبوبیت دست پیدا کند.
کاربرد زبان جاوا:
این زبان به‌عنوان محبوب‌ترین زبان شیء گرا کاربردهای گوناگونی در برنامه‌نویسی دارد و برای تحقق اهداف مختلف به کار می‌رود. مثلا برای: برنامه‌نویسی اندروید، توسعه اپلیکیشن موبایل، ایجاد رابط کاربری گرافیکی دسکتاپ، طراحی برنامه‌های کاربردی مبتنی بر وب، توسعه بازی‌ها، فناوری داده‌های بزرگ، برنامه‌های کاربردی توزیع‌شده، برنامه‌های کاربردی مبتنی بر ابر، اپلیکیشن اینترنت اشیا و سایر کاربردها.
۷- سوئیفت(Swift)؛ پرنده‌ی چابک سرزمین برنامه‌نویسی
یکی از امن‌ترین زبان‌های برنامه‌نویسی است که از زبان‌های پایتون، روبی، Haskell، RUST، Objective-C، C# و CLU و خیلی‌های دیگر الهام گرفته شده است! مثل یک عصاره است. برای کار در حوزه طراحی وب استفاده از این زبان کار شما را بسیار ساده‌تر خواهد کرد. این زبان به‌طور مدوم در مسیر تکامل گام برمی‌دارد. این زبان یک زبان برنامه‌نویسی فایل باز و همه‌منظوره است. هر روز بر محبوبیت آن افزوده می‌شود و کاربردش افزایش می‌یابد.
کاربرد زبان سوئیفت:
این زبان هم دارای موارد کاربردی هست مثل توسعه Ios. با استفاده از این زبان می‌توانید برای تمامی دستگاه‌های تولید شده توسط شرکت اپل کدنویسی کرده و نسبت به ساخت برنامه و طراحی اپلیکیشن‌های مختلفی اقدام کنید.
۸- گو(Go)؛ سگ آبی محبوب برنامه‌نویس‌ها
این زبان چندمنظوره، متن باز، شی‌گرا و سطح پایین، یک زبان مدرن است که برای پاسخگویی به نیازهای روز برنامه‌نویس‌ها طراحی شده است. در این زبان، سادگی زبان پایتون با قدرت و سرعت زبان c ترکیب شده است.
کاربرد زبان گو (GO):
توسعه بک گراند، کاربرد در زمینه وب، سرور و شبکه، مورداستفاده در توسعه سیستم بک‌اند شرکت‌های بزرگی مثل گوگل، یوتیوب، BBC، Soundcloud، Feedbbks، Airbrake.
۹- php ؛ معروف به فیل دنیای برنامه نویسی
این زبان قدرتمند و متن باز با هدف طراحی سایت‌های داینامیک (پویا) به کار می‌رود و یکی از محبوب‌ترین زبان‌های تحت وب است. این زبان شیءگرا، رایگان و انعطاف‌پذیر است. یک زبان اسکریپت‌نویسی یا پردازه‌نویسی است که برای نوشتن پردازه به کار می‌رود. ورپرس که یکی از پرکاربردترین سیستم‌های این روزهاست، مبتنی بر این زبان است. اگر شما هم دوست دارید در این زمینه کار کنید حتما این زبان را یاد بگیرید.
کاربرد زبان PHP:
طراحی وب، اسکریپت‌نویسی، برنامه‌نویسی سمت سرور، برنامه‌نویسی کامند لاین، طراحی نرم‌افزارهای تحت دسکتاپ و سایر کاربردها.
زبان‌های TypeScript، Kotlin، Nim، Python 3، PureScript، Reason، Rust از دیگر زبان‌های جدید برنامه‌نویسی هستند که امنروزه بسیار کاربرد دارند.
سخن پایانی
تعداد زبان های برنامه نویسی قابل‌توجه است. برای انتخاب باید کاربرد و ویژگی‌های هر یک از آن‌ها را در نطر بگیرید. در این مقاله سعی کردیم شما را با ۹ زبان از جدیدترین زبان های برنامه نویسی و ویژگی‌های آن‌ها آشنا کنیم تا حدالامکان بتوانیم در انتخاب زبان برنامه نویسی موردنظر شما سهم کوچکی داشته باشیم. در این مقاله هم می‌توانید در این مورد بخوانید.
